İsmini ilk ayetteki “sabahın erken saatleri” anlamına gelen “Duha”dan alan Duha Suresi, son peygamber, peygamber efendimiz, rehberimiz Hz. Muhammed Mustafa (S.A.V.) efendimize yönelik destek, moral ve teselli içeriyor. Peygamber efendimiz Hz. Muhammed (Sallahlahû Aleyhi Ve Sellem)’in son derece üzgün, son derece kaygılı olduğu bir dönemde, Allah Celle Celâlühû’nun ona yardım ettiği, onun yanında olduğu ve gelecekte de yardım edeceğini olacağını müjdeliyor.
Surede, Cenab-ı Hakk’ın sevgili peygamberimiz Hz. Muhammed'e olan iyiliği ve lütfu hatırlatılıyor ve ona “yetimken konunduğu, yolunu kaybettiğinde doğru yola iletildiği, fakirken zenginleştirildiği” anımsatılıyor. Surede Peygamber Efendimize “yetimlere iyilik yapmanın, ihtiyaç sahiplerini geri çevirmemenin ve Allah'ın nimetlerini hatırlayıp anlatmanın” değeri, bir farziyet çerçevesinde belirtiliyor. Zor zamanlarda sabretmenin, Allah'ın yardımının yakın olduğunu anımsamanın ve iyilik yapmanın önemini hatırlamanın bir teselli ve umut kaynağı olarak müjdelenmesi sebebiyle Duha Suresi, zor zamanlarda hem rehber hem bir hatırlatıcı hem de bir dua hükmüne bürünüyor.
Duha Suresi deyince akla, hemen arkasından gelen İnşirah Suresi, Duha ve İnşirah sureleri deyince de akla, dünyaca ünlü Mısırlı Kur’an-ı Kerim kârisi Abdulbasit Abdussamet geliyor. Olağanüstü güzellikteki sesi, muhteşem Kur'an tilaveti, harikulade kıraatıyla tanınan Abdussamet, neredeyse tüm dünyadaki sayısız Müslüman tarafından takdirle ve gözyaşı içinde dinleniyor. Kur'an hafızlığı ve kıraat ustalığıyla bilinen, ses kayıtları Kur'an öğrenimlerinde ve ibadethanelerde yaygın olarak kullanılan Abdussamet’ten Duha ve İnşirah surelerini dinlemek, adeta büyülüyor. Abdussamet, peş peşe gelen Duha ve İnşirah surelerini birbirine ulayarak okuyor.
DUHA SURESİNİN ARAPÇA YAZILIŞI
DUHA SURESİ ARAPÇA OKUNUŞU
Bismillahirrahmânirrahîm.
1-3. Ved duhâ. Vel leyli izâ secâ. Mâ veddeake rabbuke ve mâ kalâ.
4. Ve lel âhıratu hayrul leke minel ûlâ.
5. Ve le sevfe yu'tîke rabbuke fe terdâ.
6. E lem yecidke yetîmen fe âvâ.
7. Ve vecedeke dâllen fe hedâ.
8. Ve vecedeke âilen fe agnâ.
9. Fe emmâl yetîme fe lâ takher.
10. Ve emmâs sâile fe lâ tenher.
11. Ve emmâ bi ni'meti rabbike fe haddis.
Not olarak belirtelim: Türkçe yazılış, alfabedeki 29 ile sınırlı olan harflerin Kur’an-ı Kerim okunuşunda yetersiz kalışı sebebiyle “tecvid” dediğimiz Arapçadaki tam karşılığı verilememiş oluyor.
Örneğin: Birinci ayetteki “Ved duha”nın telaffuzu “d” harflerinin “d ve z arasında” okunması. 1 ve 3. ayetlerdeki “izâ”deki “z” harfi peltek okunuyor, “â” ile “e ile a” arası telaffuz ediliyor. Aynı şekilde “secâ”deki “s” harfi de petlek okunuyor. 8. ayetteki “âilen” ile “fe” bitiştirilirken ulama yapılıyor ve “ailen”deki “n” harfinin okunuşu içe dönük oluyor.
DUHA SURESİ MEALİ
Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın adıyla.
1- Andolsun kuşluk vaktine,
2- ve dindiği zaman o geceye ki,
3- Rabbin sana veda etmedi ve darılmadı!
4- Ve kesinlikle senin için sonu (ahiret) önünden (dünyadan) daha hayırlıdır.
5- İleride Rabbin sana verecek de hoşnut olacaksın!
6- O, seni bir yetim iken barındırmadı mı?
7- Seni, yol bilmez iken (doğru) yola koymadı mı?
8- Seni bir yoksul iken zengin etmedi mi?
9- Öyle ise, sakın yetime kahretme (onu hor görme)!
10- El açıp isteyeni de azarlama!
11- Fakat Rabbinin nimetini anlat da anlat!
DUHA SURESİ’NİN FAZİLETLERİ
Duha Suresi, Kur'an-ı Kerim'in 93. suresi olarak, İslami geleneğe göre birçok fazilete sahiptir. Bu sure, özellikle zor zamanlarda ümitsizliğe ve keder hissine karşı okunması tavsiye edilen bir sure olarak bilinir. Duha Suresi'nin, Allah'ın lütfunu, yardımını ve sürekli desteğini hatırlatması sebebiyle, kişinin içsel huzuru bulmasına ve Allah'a olan güvenini tazelemesine yardımcı olduğuna inanılır.
Bu surenin okunması, özellikle Allah'ın rahmetine ve sonsuz şefkatine inancı güçlendirir. Duha Suresi, Allah'ın Peygamber Muhammed'e olan yakın ilgisini ve desteğini ifade ettiği için, bu sureyi okuyan müminler de benzer bir teselli ve ilahi yakınlık hissi yaşayabilirler. Ayrıca, Duha Suresi, müminlere Allah'ın onlara karşı merhametli ve yardımsever olduğunu hatırlatarak, zorluklar karşısında sabırlı ve mücadeleci olmalarını teşvik eder.
İslam inancında, Duha Suresi'nin okunması, bireyin yaşamındaki zorluklarla başa çıkmasına ve bu zorlukların üstesinden gelmesine yardımcı olan manevi bir güç olarak görülür. Bu sure, Allah'ın yardımının her zaman müminlerle olduğunu ve O'nun rahmetinin sınırsız olduğunu anımsatır, bu da kişinin moral ve motivasyonunu artırabilir. Bu nedenle, Duha Suresi, Kur'an'ın teselli verici ve umut dolu mesajlarını içeren önemli surelerinden biri olarak kabul edilir.
DUHA SURESİ’NİN TEFSİRİ
Duha Suresi, Kur'an-ı Kerim'in 93. suresi olarak, Peygamber Muhammed'e yönelik teselli ve umut mesajları içerir. Bu surenin tefsiri, her bir ayetinin derin anlamını ve Peygamber'in hayatındaki önemini ortaya koyar.
1. Ayet: Sure, "Duha" kelimesiyle başlar; bu, sabahın erken saatlerini ifade eder ve Allah'ın rehberliğinin her zaman mevcut olduğunu simgeler.
2. Ayet: "Ve leyle idha saja" ifadesi gece karanlığına atıfta bulunur ve Allah'ın rehberliğinin gece saatlerinde de devam ettiğini vurgular.
3. Ayet: "Ma vedda'ake rabbuke ve ma kala" ayeti, Allah'ın Peygamberi terk etmediğini ve ona darılmadığını ifade eder. Bu, Allah'ın sürekli desteğini ve şefkatini gösterir.
4. Ayet: "Ve lel-akhiratu khayrun leke minel-ula" ifadesi, ahiretin bu dünyadan daha hayırlı olduğunu belirtir, bu da öbür dünyanın önemini ve değerini vurgular.
5. Ayet: "Ve lesevfa yu'tika rabbuke fetarda" ayeti, Allah'ın Peygambere gelecekte daha fazla vereceğini, böylece onun memnun olacağını anlatır.
6. Ayet: "Elem yajidke yateeman fe ava" ifadesiyle, Peygamberin yetimken Allah tarafından korunduğu hatırlatılır.
7. Ayet: "Ve vecedeke dallen feheda" ile Peygamberin yolunu kaybettiğinde Allah tarafından doğru yola yönlendirildiği ifade edilir.
8. Ayet: "Ve vecedeke aailen fe aghna" ayeti, Peygamberin yoksulluktan zenginliğe ulaştırıldığını anlatır.
9. Ayet: "Fe emma lyateeme fela takhar" ayeti, Peygamber'e ve dolayısıyla müminlere yetimlere karşı sert davranmamalarını öğütler.
10. Ayet: "Ve emma bini'meti rabbike fehaddis" ifadesi, Allah'ın nimetlerinin anlatılması gerektiğini belirtir.
11. Ayet: "Ve emma ssaa'ile fela tanhar" ayeti ise, dilenen kişiye sert davranmamayı öğütler.
Duha Suresi'nin bu tefsiri, Allah'ın Peygamber Muhammed'e ve tüm insanlığa sunduğu yardım, rehberlik ve merhameti vurgular. Allah'ın (CC) sürekli rehberliği, merhameti ve yardımının öneminin altı çizilir. Ayrıca, zor zamanlarda sabır gösterilmesi, Allah'a güvenilmesi ve O'nun verdiği nimetlere şükredilmesi gerektiğini hatırlatır.
