Danıştay Türkiye'de e-ticareti yeniden düzenleyen ve sektörde tartışmalara yol açan yasaya ilişkin yönetmeliğin yürütmesini durdurdu.
Son yıllarda milyarlarca dolar yatırım alan ve ekonominin lokomotiflerinden biri haline gelen e-ticaret alanı için 2014’te “6563 sayılı Kanun” ile e-ticaretin yaygınlaştırılması ve e-ticarette güven ortamının oluşturulmasına yönelik yasal düzenleme yapılmıştı.
7 Temmuz 2022’de ise 6563 sayılı Kanunda “7416 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile önemli değişiklikler gerçekleştirildi. Değişiklik öncesinde ve yasalaşması sonrasında hem sektörde de hem de kamuoyunda çok tartışıldı. Tartışmaların ardından yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi’ne dava açıldı.
29 ARALIK’TA YAYIMLANDI, YENİ YILDA YÜRÜRLÜĞE GİRDİ
Yasanın uygulama yönetmeliği ise 29 Aralık 2022 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlandı. Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik ile elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (AHS) ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların (HS) faaliyet ve denetimleri ile bunlar arasındaki ticari ilişkilerin düzenlenmesine yönelik usul ve esasların detaylar belirlendi. Yayınlanan yönetmelik ile birlikte, Elektronik Ticarette Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılırken, birtakım hükümler için özel yürürlük tarihleri bulunmakla beraber genel yürürlük tarihi 1 Ocak 2023 olarak belirlendi.
DANIŞTAY'DAN KRİTİK KARAR
Yönetmeliğin yayımlanmasının hemen ardından yürütmesinin durdurulması ve iptali için Danıştay’da dava açıldı.
Davayı görüşen Danıştay 10. Dairesi öncelikli olarak yürütmenin durdurulması talebini değerlendirdi. Yüksek Mahkeme, oybirliği ile yönetmeliğin yürütmesinin durdurulmasına karar verdi.
İŞTE DURDURULAN MADDELER
Danıştay 10. Dairesi’nin kararına göre, aşağıdaki maddelerin yürütmesi durduruldu;
• Bankacılık Kanunu, Sigortacılık Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu gibi kanunlar kapsamında faaliyette bulunan belirli kurumların Yönetmelik kapsamında elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (e-ticaret platformlarını işleten şirket) ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcı (e-ticaret platformundaki satıcı) kabul edilmemesine ilişkin Yönetmeliğin 2/2 maddesi,
• Yönetmeliğin, 4/1 maddesinde yer alan (i) ekonomik bütünlük, (ii) platformlar ve platformlara ilişkin belli parasal eşikler kapsamında yapılan orta, büyük, çok büyük platform sınıflandırmaları, (iii) elektronik ticaret hacmi, (iv) satıcılar ve satıcılara ilişkin belli parasal eşikler kapsamında yapılan orta, büyük, çok büyük platform sınıflandırmaları, (v) net işlem hacmi ve (vi) toplam satış hasılatı tanımlarının yer aldığı düzenlemeler,
• Platformların satıcıların tanıtıcı bilgilerine ilişkin gerçekleştirmesi gereken doğrulamaya ilişkin detaylar ve bu doğrulamanın yapılmaması halinde alınması gereken aksiyonların yer aldığı Yönetmeliğin 6/3 maddesi,
• Yönetmeliğin 10. maddesinde yer alan platformların hukuka aykırı içerikleri yayımdan kaldırmasına ilişkin düzenleme,
• Yönetmeliğin Fikri ve Sınai Mülkiyet hakkı ihlal durumlarında, platformlara şikayet başvuruları yapılırken izlenmesi gereken yöntem ile platformların bu başvuruları değerlendirirken alması gereken aksiyonların yer aldığı 12. maddesi, şikayet başvurularına karşı itiraz etmek isteyen satıcıların başvuru yöntemlerinin düzenlendiği 13. maddesi ile başvurunun nasıl sonuçlandırılacağına ilişkin 14. maddesi,
• Platformların, satıcılar ile imzalayacağı aracılık sözleşmesinde yer alması gereken asgari unsurların düzenlendiği Yönetmeliğin 15. maddesi,
• Aracılık sözleşmesi hükümlerinin platformlar tarafından değiştirilmesi durumunda platformlar tarafından uyulması gereken kural ve sürelerin düzenlendiği Yönetmeliğin 16. maddesi,
• Platformların sunduğu aracılık hizmetini hangi hallerde kısıtlayabileceği, askıya alabileceği yahut sonlandırılabileceğine ilişkin düzenlemelerin ve bu hususlarda platformların uyması gereken kuralların yer aldığı Yönetmeliğin 17. maddesi,
• Platformların kendilerine ait pazaryerlerinde kendi markalarını taşıyan malları satamayacaklarına, farklı sayfalarda satılması halinde ise bu sayfalar arasında erişim verilemeyeceğine ilişkin Yönetmeliğin 19. maddesi,
• Bazı eşikleri aşan platformların her sene bir “mevzuata uygunluk raporu” hazırlaması gerekliliğine ve ilgili rapor içeriğine ilişkin düzenlemenin yer aldığı Yönetmeliğin 24. maddesi,
• Yalnızca çok büyük platformlar açısından getirilen; (i) ekonomik bütünlüğü içerisinde yer alan finansal kuruluşların kredi verme gibi hizmetlere ilişkin imkan sağlamasına, (ii) ekonomik bütünlüğü içerisinde yer alan elektronik para kuruluşlarınca çıkarılan e-paraların kullanılmasına imkan sağlamasına ve (iii) 6493 sayılı kanun kapsamında sınırlı ağ istisnası ile e-para lisansı almadan verebilecekleri hizmetleri sunmasına ilişkin yasak getiren Yönetmeliğin 25. maddesi,
• Yalnızca çok büyük platformlar açısından getirilen bir diğer kısıtlama olan posta ve taşımacılık hizmetlerini kendisine ait olmayan platformlarda sağlayamayacaklarına ilişkin Yönetmeliğin 26. maddesi,
• Ayrıca, yine yalnızca çok büyük platformlar açısından getirilen, platformların kendi pazaryerleri üzerinden mal ve hizmet ilanlarının yayımlamasını ve pazaryeri faaliyeti ile ilan faaliyetlerini sağladığı sayfalar arasında erişim imkanını kısıtlayan Yönetmeliğin 27. maddesi,
• Yalnızca, büyük ve çok büyük ETAHS’ler açısından getirilen reklam harcamalarında getirilen kısıtlamalar ile, nelerin reklam harcaması olarak kabul edileceğinin açıklandığı, reklam harcamalarının ETAHS’ler tarafından nasıl yapılması gerektiğine ilişkin detaylı düzenlemeler içeren Yönetmeliğin 28. maddesi,
• Yine yalnızca büyük ve çok büyük ETAHS’lerin, platformdaki alıcılara ve satıcılara sunabileceği indirimlere ilişkin uyması gereken bütçe kısıtının detaylarına ve bu bütçeye ne tür indirimlerin dahil edilmesi gerektiğine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı Yönetmeliğin 29. maddesi,
• Yönetmeliğin 30. maddesi ile belirli net işlem hacimlerine sahip ETAHS ve satıcılara getirilen lisans yükümlülüğünün yer aldığı, lisans başvurusuna ilişkin ETAHS’lerin izlemesi gereken prosedürlerin ve ödemesi gereken tutarların nasıl hesaplanacağının düzenlendiği Yönetmeliğin 31. maddesi,
• Yönetmelik kapsamında getirilen yükümlülüklerin uyum süreleri, parasal eşiklerin artırımı ve sair detayların düzenlendiği Yönetmeliğin “Çeşitli hükümler” başlıklı 33. maddesi.
İPTAL TALEBİ DAHA SONRA…
Yönetmeliğin tümden iptaline dair talep Danıştay 10. Dairesi tarafından karara bağlanacak. Yönetmeliğin dayanağı olan “7416 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”’un iptal istemiyle Anayasa Mahkemesi’nde açılan davanın ise önümüzdeki günlerde sonuçlanması bekleniyor.
