HIDIRELLEZ NEDİR?
Hıdırellez'in kökeni İslam ve Türk mitolojisine dayanmaktadır. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdırellez günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hakimi olduğuna inanılan İlyas'ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür ve kutlanır. Gregoryen takvimine (Miladi takvimi) göre 6 Mayıs, eskiden kullanılan Rumi takvim olarak da bilinen Jülyen takvimine göre 23 Nisan Hıdırellez günüdür.
Hızır ve İlyas kelimelerinin birleşmesiyle oluşan Hıdrellez adıyla bilinen bu bayram, Türk dünyasında mevsimsel bir bayram olarak kutlanmaktadır. Hıdrellez Bayramı'nın kökeni hakkında çeşitli rivayetler bulunmaktadır. Hıdırellez, havaların ısınmasıyla birlikte baharın başlangıcını müjdeleyen bir gündür. Her yıl coşkuyla karşılanan Hıdırellez'de insanlar dilekler diler ve çeşitli kutlamalar düzenlerler.
HIDIRELLEZ NE ZAMAN?
Hıdırellez baharın gelişini müjdeler ve bayram olarak kutlanır. Ülkemizde Hıdrellez Bayramı, her yıl 6 Mayıs tarihinde kutlanıyor.
HIDIRELLEZ RİTÜELLERİ NELER?
Hıdırellez bayramı olarak kabul edilen 6 Mayıs'ta ve 5 Mayıs'ı 6 Mayıs'a bağlayan gecelerde Hıdırellez için çeşitli dilekler dilenir ve uygulamalar yapılır. Hıdırellez gününde çeşitli ritüeller uygulanmaktadır. Her bölgede hıdırellez ritüelleri ve dilek dileme şekilleri farklılık gösterebilmektedir.
Anadolu'da halk tercihen beyaz elbiseler giyerek gün doğmadan önce yeşil ve bol sulu kırlara gidip eğlenir. Kutlamalar yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, bir türbe ya da yatırın yanında yapılmaktadır. Bu gibi yerlere bu nedenle Hıdırlık da denir. Hızır'ın gezdiği kabul edilen yeşil yerlerde dolaşıp çiçek toplanır, oyunlar oynanır, baharın ilk kuzusu kesilerek yenilir. Toplanan çiçekler kaynatılıp içilirse hastalıklara iyi geleceğin; bu su ile kırk gün yıkanan kişinin gençleşip güzelleşeceğine inanılır.
"Hızır Hakkı" için kuzu kesmek, Hızır geleneğinin yayıldığı her yerde görülen genel adettir. Hızır günü arifesinde yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağzı açık bırakılır. Ev, bağ, bahçe isteyenler herhangi bir yere istediklerinin küçük bir modelini yaparak; altın ve benzeri ziynet eşyası isteyenler ağaç yapraklarını kollarına veya boyunlarına takarak isteklerine kavuşacaklarına inanır. Hıdrellez Günü yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma ve kurban kesme adeti vardır.
HIDIRELLEZ'DE NELER YAPILIR?
5 mayıs günü akşam ezanı vakti gül ağacında dilek dileme zamanıdır. Gül dallarına paralar asılır. (Eskiden kese içine para dikilip gül dibine gömülürmüş) ya da açık cüzdan bırakılır. Dilekler bir kağıda yazılıp asılabileceği gibi şekil olarak da gül ağacının altına çizilebilir. Ev isteyen ev resmi araba isteyen araba resmi çizebilir. Bunu küçük taşlarla yapabileceğiniz gibi toprakla da oluşturabilirsiniz.
Hıdırellez akşamı asılan paralar ve dilekler 6 Mayıs sabahı erkenden geri toplanır. Para cüzdana konulur ve yıl boyunca o para harcanmaz. Hıdırellez parası kişiye o yıl boyunca darlık ve parasızlık yüzü göstermez. Anadolu'da hıdırellez akşamında evdeki her kişi için yedi fasulye ya da yedi nohut ekilir. Kişilerin başına gelebilecek kötülüklerin ekilen bu fasülye ya da nohutlar gelmesi dilenir.
HIDRELLEZ DUASI
Bismillahirahmanirahim Bin bir adım bir adım /Allah bir adım adım / Kerim kerem Allah /Başımda bir duman var yardım eyle ya Allah / La ilaha illallah muhammeden resullullah yetiş imdadıma hızır ile Allah birsin sen kulla mişersin biz gibi kulların yardımcısı sensin hızır deryada erdim murada amin.
