Soğuk Savaş'ın bitiminden bu yana en büyük krizlerden biriyle karşı karşıya olan NATO liderleri, tarihi bir zirve için İspanya'nın başkenti Madrid'de bir araya geldi. Zirvede 30 üye ülkenin lideri, bugün Avrupa-Atlantik güvenliğine yönelik tehdit ve meydan okumalar karşısında stratejik düzeyde görüş alışverişinde bulunacak. İşte kritik zirvede dakika dakika yaşananlar... 15:39 NATO liderleri İsveç ve Finlandiya'yı ittifaka davet etme kararı aldıklarını duyurdu. 14.52 Cumhurbaşkanı Erdoğan, Madrid'deki zirvede Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel ile bir araya geldi. 14.10 Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenski NATO zirvesine video bağlantısı ile katıldı. Zelenksi konuşmasında Batı'dan daha çok silah yardımı isterken, birliğin yeni üyelere yönelik açık kapı politikasının Ukrayna için geçerli olmadığına dikkat çekti. Zelenski açıklamasında “NATO'nun açık kapı politikası, Kiev metrosundaki eski turnikelere benzememeli, bu turnikeler yaklaştığınızda kapanır ancak ödeme yapabilerek geçebilirsiniz. Sizce Ukrayna yeterince ödeme yapmadı mı? Avrupa'yı ve tüm uygarlığı savunmaya yeterli derecede katkımız olmadı mı?” ifadelerini kullandı. Ukraynalı lider ülkesinin Rusya'yı yenmek için modern topçu sistemleri ve ağır silahlara ihtiyacı olduğunu vurguladı. STOLTENBERG: ZELENSKİ DE BİZE KATILACAK 12:05 NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi İspanya’nın Başkenti Madrid’de NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’ın açılış konuşması ile başladı. Zirvenin açılış konuşmasını yapan Stoltenberg ev sahipliği nedeniyle İspanya’ya teşekkür ederek, "Bu zirve, Rusya ve Çin gibi otoriter ülkeler nedeniyle daha rekabet dolu ve tehlikeli bir hal alan ve uluslararası düzenin tehdit altında olduğu bir dünyada NATO’yu güçlendirmek için bir fırsat olacak. Gelecekteki güvenliğimiz için yeni NATO stratejik konseptini kabul edeceğiz. Savunma kapasitemizi daha büyük bir dinamizm ve kapasite artırımı ile güçlendireceğiz. Bu yeni güvenlik sorunlarına karşı gerekeni yapacak potansiyelimiz mevcuttur" dedi. İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği hakkında da konuşan Stoltenberg, "Komşularımızla ve dünyayla işbirliğimizi güçlendireceğiz. İsveç ve Finlandiya’yı NATO’ya davet ederek, NATO’nun kapısının açık olduğunu göstereceğiz. Ukrayna için daha büyük bir destek sağlayacağız. Başkan Zelenskiy’nin de bugün bize katılacağı için mutluyum. Cesur Ukrayna halkı ve ordusu, tüm dünyaya ilham veriyor. NATO müttefikleri Ukrayna’nın yanında olmaya devam edecek. Tarihi bir anda bulunuyoruz. Madrid Zirvesi, büyük bir dönüşüme yol açacak. ABD ve Avrupa ilişkisinin ve ittifakın güçlü kalması için gerekenleri sunacak bir zirve olacak" ifadelerini kullandı. SANCHEZ'DEN TÜRKİYE, İSVEÇ VE FİNLANDİYA'YA TEŞEKKÜR Zirvenin açılış konuşmasında söz alan ev sahibi İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ise NATO Zirvesi’ne ev sahipliği yapmaktan duydukları memnuniyeti belirtti. Zirvenin Avrupa’nın güvenliği için önemine dikkat çeken Başbakan Sanchez, “Bu zirveye ev sahipliği yapmak bizim için harika. Çok ama çok önemli bir zirve. Tarihi sayıda ülke katılıyor. Avrupa Birliği ülkeleri NATO üyesi olmasalar bile vizyonumuzu paylaşan ülkeler var. Bu da ortak güvenliğimiz ve ittifakımızın geleceği için çok önemli. Önümüzdeki yılların planlarını ortaya koyacağız. İttifakımızı güçlendirmenin zamanıdır. Türkiye, İsveç ve Finlandiya liderlerini dün imzaladıkları mutabakattan dolayı tebrik etmek istiyorum. Önemli iki demokrasinin ittifakımıza katılmasının önünü açmış oldular. Bu elbette ittifakımızı da güçlendirecek. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’e de süreçteki katkılarından dolayı teşekkür etmek istiyorum. İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılması hepimiz için çok önemli bir kilometre taşı. Bizi daha da güçlendireceğine inanıyorum. İspanya için NATO toplantısına ev sahipliği yapmak büyük bir sorumluluk ve onur kaynağı. Faydalı ve olumlu görüşmeler yapacağımıza inanıyorum” açıklamasında bulundu. AİLE FOTOĞRAFINDA BİR ARAYA GELDİLER 11:50 Aralarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da bulunduğu ülke liderleri resmi karşılama töreninin ardından aile fotoğrafında bir araya geldiler. Cumhurbaşkanı Erdoğan, fotoğraf çekimi sırasında en ön sırada İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Slovenya Başbakanı Robert Golop'un yanında yer aldı. DİKKAT ÇEKEN KARELER Aile fotoğrafının çekilmesinin ardından liderler kısa bir süre kendi aralarında sohbet ettiler. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan burada ABD Başkanı Joe Biden ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile konuştu. Liderler arasındaki samimi görüntüler dikkatlerden kaçmadı. Sohbet sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Biden, İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve NATO Genel Sekreteri Stoltenberg kameralara böyle poz verdiler... ERDOĞAN MACRON İLE BİRARAYA GELDİ 11:20 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'ne katılmak üzere geldiği Madrid'deki IFEMA Fuar Merkezi'nde ikili temaslarda bulunuyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirve marjında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile bir araya geldi. ERDOĞAN'IN PROGRAMI YOĞUN Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ayrıca İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, Avusturya Başbakanı Karl Nehammer, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Hollanda Başbakanı Mark Rutte ile de bir araya gelmesi ve TSİ 18.45’te ABD Başkanı Joe Biden ile görüşme gerçekleştirmesi planlanıyor. UKRAYNA SAVAŞI MASADA Bugünkü zirvede Rusya-Ukrayna savaşının NATO’ya yansımaları değerlendirilecek ve bu çerçevede NATO’nun caydırıcılık ve savunma yapılanması gözden geçirilecek. NATO’nun gelecek çalışmalarına rehberlik edecek yeni Stratejik Konsepti'nin onaylanması da gündem maddeleri arasında yer alırken, liderler ikili görüşmeler yaparak küresel konuları ele alacak. 44 ÜLKEDEN KATILIM Zirve için Madrid'e 44 ülkeden katılım oldu. Zirveye katılan liderlerin yanı sıra birçok ülkenin dışişleri ve savunma bakanları da hazırda bekliyor. Zirvede öne çıkması beklenen ana başlıklar özetle şöyle: Ukrayna'ya destek Genel Sekreter Stoltenberg, Ukrayna'ya desteği artırmayı "acil bir ihtiyaç" olarak tanımladı ve zirvede "kapsamlı bir yardım paketinin" kabul edileceğini söyledi. Bu pakete, Ukrayna'nın Sovyet döneminden kalma askeri teçhizatından, "savunma ve güvenlik" kapasitesini güçlendirecek NATO teçhizatına geçiş unsurlarının da dahil olması bekleniyor. Ancak bazı üyelerin, NATO'nun savaşa müdahil bir taraf gibi algılanmasından kaçınılması amacıyla bu desteğin sınırlı tutulmasını savunduğu belirtiliyor. Savunma harcamaları Madrid'de ele alınacak bir diğer başlık da üye ülkelerin savunma harcamaları. NATO üyelerinin 2014'te verdikleri, GSYİH'larının yüzde 2'sini savunma harcamalarına ayırma vaadini yinelemeleri bekleniyor. NATO'dan zirve öncesi yapılan açıklamaya göre halen 9 ittifak üyesi yüzde 2 hedefine ulaşmış ya da bu hedefi geçmiş durumda; 19'u ise 2024'e kadar bu hedefi tutturma yönünde planlara sahip. Stoltenberg, bu yüzde 2'lik savunma harcamasının "tavan değil taban" değer olduğunu söylüyor. Doğu sınırında savunma güçlendirilecek NATO, Mukabele Gücü'nün 40 bin askerden 300 bine çıkarılması planını "savunma güçlendirici" bir adım olarak niteliyor. Genel Sekreter Stoltenberg, Pazartesi günü yaptığı basın toplantısında bu planı, "Zirvede ileri savunmamızı güçlendireceğiz. İttifak'ın doğu kısmındaki muharebe gruplarımızı tugay seviyelerine çıkaracağız. NATO Mukabele Gücü'nü dönüştüreceğiz ve yüksek hazırlıklı kuvvetlerimizin sayısını 300 binin üzerine çıkaracağız" diye açıkladı.