Ukrayna işgali nedeniyle tarihi yaptırımlara maruz kalan Rusya, Avrupalı ülkelerden talep ettiği ruble ile ödeme kararında ilk doğalgaz vanalarını kapattı. Rus enerji devi Gazprom, ruble ile ödeme yapmayı reddeden Polonya ve Bulgaristan'a Çarşamba sabahı itibarıyla gaz akışının kesildiğini duyurdu. Polonya'nın resmi petrol ve gaz şirketi PGNiG de Rus doğal gazının kesildiğini doğruladı. Moskova, Salı günü akşam saatlerinde söz konusu iki ülkeye doğal gaz tedariğini askıya alacağını ilan etmişti. Polonya'dan sabah gelen açıklamada gaz akışının sürdüğü belirtilmişti. Bulgaristan ise, bu ay için ödemelerin yapıldığını ve gazın kesilmesinin sözleşme ihlali olacağını aktarıyor. Bulgaristan Başbakanı Kiril Petkov, Rus lider Vladimir Putin'in doğal gazı kesmesini 'bir şantaj' olarak niteledi. Enerji Bakanı Alexander Nikolov da, "Şu anda, doğal gaz devam eden savaşta bir politik ve ekonomik silah olarak kullanılmaya başlandı" diye konuştu. Sofya yönetimi, gaz akışının kesilmesi üzerine Türkiye ve Yunanistan'dan sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) alma ve Azerbaycan'dan ithal edilen doğalgaz miktarını artıma yollarını araştıracaklarını belirtiyor. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de Rusya'nın hamlesine 'şantaj' benzetmesi yaptı. Moskova'nın adımını 'adaletsiz ve kabul edilemez' bulduğunu kaydeden Leyen, iki Avrupa ülkesine gaz akışının kesilmesinin 'bir şantaj aracı' olduğunu söyledi. POLONYA: YETERLİ REZERVİMİZ VAR Polonya, petrolün yüzde 64’ünü, gazın yüzde 46'sını ve kömürün yüzde 15’ini Rusya'dan satın alıyor. Buna karşın, Varşova yönetimi, Rus doğal gazının kesilmesi halinde yeterli rezervlerinin olduğunu da kaydediyor. Polonya İklim Bakanlığı, ülkede doğal gaz depolarının yüzde 80 oranında dolu olduğunu fakat havaların ısınmasıyla birlikte talebin düşmeye başladığını ve bu yüzden depolardaki gaza ihtiyaç olmayacağını söyledi. Polonya bu yıl sonunda Gazprom ile uzun vadeli gaz tedarik anlaşmasının süresinin bitmesinin ardından bunu yenilemeyerek Moskova'dan gaz alımını sonlandırmayı planlıyordu. Bir LNG terminali bulunan Polonya, 1 Mayıs'ta Litvanya ile yeni bir boru hattını devreye alarak bu ülkedeki LNG terminallerini de kullanıma alacak. Ekim'de ise Norveç ile Polonya arasındaki Baltık Boru Hattı tamamlanacak. Polonya böylece yıl sonundan itibaren Rus gazı yerine Norveç gazı kullanacak. Bulgaristan'ın Gazprom ile sözleşmesi de yıl sonunda bitiyor. Sofya hükümeti Ukrayna'nın işgali sürdüğü müddetçe Moskova ile yeni bir sözleşme görüşmesi yapmayacaklarını açıklamıştı. Polonya'nın aksine Bulgaristan'ın gaz rezervleri daha az, depolarda doluluk oranı yüzde 18. AFP'ye konuşan Sofya merkezli düşünce kuruluşu Demokrasi Çalışmaları Merkezi'nden Martin Vladimirov, "Bulgaristan'ın Rus gazına bağımlılık seviyesi düşünülünce, gazın kesilmesi ciddi bir güvenlik riski oluşturuyor. Sanayiye gaz verilememesi ciddi bir ihtimal" dedi. Varşova'daki BBC muhabiri Adam Easton, "Gaz akışının kesilmesi Polonya'daki tüketicileri derhal etkilemeyecek" diyor: "Polonya son yıllarda Rus gazına bağımlılığını azalttı, Katar'dan LNG alıyor ve boru hatlarıyla Avrupa pazarından da gaz ediniyor. Dahası kış bittiği için talep daha az. Fakat Gazprom Polonya'nın gaz ihtiyacının yarısından fazlasını sağlıyordu. Bu, doldurulması gereken büyük bir boşluk yaratacak. Polonya Rus gazına bağımlığını azaltmaya çalışan tek AB ülkesi değil. Gaz pazarında büyük bir rekabet var. Sonbaharda talebin artmasıyla birlikte Polonya birkaç aylığına zorluk yaşayabilir. Bu durumda da endüstriyel üreticilere gaz arzını kısıtlamak zorunda kalabilir." AB ülkeleri arasında enerji ihtiyacı için Rusya'ya en bağımlı olan ülke Slovakya. Polonya, Litvanya ve Finlandiya'nın enerji ihtiyacının yaklaşık üçte ikisi Rusya'dan temin ediliyor. Rus lider Vladimir Putin, ekonomiyi sarsan yaptırımların ardından doğal gaz kartını masaya sürmüş ve 'dost olmayan ülkeler'in ruble ile ödeme yapmasını şart koşan kararnameyi imzalamıştı. Rusya'ya yaptırım uygulayan Avrupalı ülkelerin birçoğu, Moskova'ya ruble hamlesinde 'hayır' yanıtı vermişti. Rusya ve Avrupa arasındaki mevcut doğalgaz sözleşmelerinin tamamı, euro üstünden.