Geçtiğimiz yıllarda hastaneye başvurularında artış gözlenen uyuz vakaları yeniden tırmanışa geçti. Kötü hijyenin yanı sıra özellikle Covid-19 pandemi sürecinde aile içi temasın artmasının uyuz vakalarında artışa neden olduğu uzmanlar tarafından belirtiliyor.
Dermatolog Dr. Mehtap Kıdır
Uyuz parazitinin kişilere bulaşma hızının en az 20 dakika olduğunu belirten Dermatolog Dr. Mehtap Kıdır,
Parazitin deri altına yerleşmesiyle oluşan uyuz, hastada en fazla 10-15 arası oluyor. Çünkü kaşıdıkça parazitler ve yumurtalar ölüyor. Ancak tüm parazit ve yumurtalar tedavisiz ölmediği için mutlaka tedavi gerekiyor. Hastalık ortak yaşam alanlarında insandan insana bulaşır. Fiziksel temas ile, el ele tutuşma , cinsel ilişki ile bulaşabilir.
EN AZ 20 DAKİKALIK BİR TEMAS BULAŞTIRMAYA YETERLİ!
Bulaşımın olabilmesi için en az 20 dakikalık bir temasın olması gerekir. Ayrıca uyuzlu bir kişi tarafından kullanılan yatak, havlu ve kıyafetler de bulaş için risk faktörüdür. Kaşıntı uyuzun en belirgin özelliğidir. Özellikle geceleri artan kaşıntı, el bilekleri, kol iç yüzleri, koltukaltı, göbek, göğüs, bacak araları parazitin sevdiği alanlardır. Aile bireylerinde de benzer yakınmaların olması uyuzu düşündüren belirtilerdir. İlk kez uyuyzla karşılaşan kişilerde şikayetlerin ortaya çıkması 4-6 haftayı bulabilir. Ancak daha önce uyuz geçirmiş bir kişide belirtiler 3-4 günde ortaya çıkar.
HASTALIK KENDİ KENDİNE GEÇMİYOR!
COVID-19 pandemisinden sonra ülkemizde ve pek çok avrupa ülkesinde uyuz vakalarının arttığı bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir. Bunun en sık nedenleri, insanların eve kapanıp aile bireyleri ile ve akrabalarla geçen sürenin artması ayrıca mecbur kalmadıkça bu dönemde doktora baş vurulmaması gelmektedir. Hastalığa yakalandıktan sonra hastalık kendi kendine geçmemektedir, mutlaka tedavi olmak gerekir. Tedavi süresi ortalama 10 gün sürerken şikayetlerin ve kaşıntılar yaklaşık 1 ay devam edebilir.
''TÜM AİLE BİREYLERİNİN AYNI GÜN TEDAVİ OLMASI GEREKİYOR''
Genellikle deri yüzeyine uygulanan ve belirli bir süre beklendikten sonra yıkanan sürme ilaçlar veriliyor. Ancak bazen direnç geliştiği durumlarda ağızdan tedaviyede baş vurabiliyoruz. Tedavi ile eş zamanlı tüm kıyafetlerin ve kullanılan eşyaların temizlenmesi önerilir. Bazı allerjik bünyelerde uyuz paraziti geçtikten sonra bile haftalarca kaşıntı devam edebilir. Ev halkında belirtisi olmayan kişiler veya çocuklar tedaviyi uygulamakta direnç gösterebiliyorlar. Bu durum tedaviye sekte uğratarak hastalık sürecinin uzamasına sebep oluyor. Tedavide en önemli nokta tüm aile bireylerinin tedaviyi aynı günde uygulamasıdır.
''PARAZİT İNSAN VÜCUDUNDA 36 SAATE KADAR YAŞAYABİLİR''
Uyuz paraziti insan vucudu dışında 36 saate kadar yaşayabilir. Bu sebeple sürekli kullanılan eşyaların, kıyafet, yatak çarşaflarının 60 derecede yıkanması gerekir. Yıkanamayacak eşyalar ise ağzı kapalı poşette yaklaşık 3 gün hava almayacak şekilde bekletilmelidir. Aile kabalıksa tedaviye uyum daha zor oluyor ve süreç daha da uzayarak hastalık süresi bazen aylarca devam ediyor.
