AYM Başkanı, Azerbaycan’daki kongrede hukukun üstünlüğüne dikkat çekti

Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya, Türk Dünyası Anayasa Yargısı Konferansı (TÜRK-AY) I. Kongresi’nde yaptığı konuşmada, anayasa yargısının artık yalnızca ulusal sınırlarda değil, evrensel hukuk normları ve uluslararası yargı içtihatları ile şekillendiğini belirterek, “Anayasa mahkemeleri ve yüksek yargı organları arasındaki iş birliği, hukukun üstünlüğünü güçlendirmek, bireysel hakları daha etkili korumak ve küresel çapta adaletin tesisi için kritik bir önem taşımaktadır.” dedi.

TÜRK CUMHURİYETLERİ TÜRK-AY KONGRESİNE KATILDI

Türkiye Cumhuriyeti, Azerbaycan Cumhuriyeti, Kazakistan Cumhuriyeti, Kırgız Cumhuriyeti ve Özbekistan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemelerinin üyesi olduğu TÜRK-AY’ın I. Kongresi Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de 16 Temmuz 2025 tarihinde gerçekleştirildi. TÜRK-AY üyesi anayasa mahkemelerinin başkan ve üyelerinin yer aldığı kongreye katılan Anayasa Mahkemesi Başkanı Özkaya’ya, Anayasa Mahkemesi Üyeleri Rıdvan Güleç ve İrfan Fidan ile Genel Sekreter Yardımcısı Yılmaz Çınar ve Dış İlişkiler Müdürü Korhan Pekcan eşlik etti.

AYM, TÜRK-AY’IN KURUMSALLAŞMASINA ÖNCÜLÜK ETTİ

Kongrenin açılışında konuşan Başkan Özkaya; TÜRK-AY’ın Türk Devletleri Teşkilatı üyesi ülkelerde hukukun üstünlüğünü ve insan haklarını korumak, ortak meseleler hakkında görüş alışverişinde bulunmak ve iş birliklerini geliştirmek amacıyla Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesinin girişimiyle kurulduğunu kaydetti. Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesinin, TÜRK-AY’ın ilk dönem başkanı seçildiğini ve 27 Nisan 2025 tarihinde bu görevi Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesine devrettiğini hatırlatan Başkan Özkaya, dönem başkanlığı süresince TÜRK-AY’ın kurumsallaşması, güçlendirilmesi ve etkinliğinin artırılmasına yönelik yürütülen faaliyetleri anlattı.

"ÜLKELER ARASI İŞ BİRLİĞİ KRİTİK ÖNEM TAŞIMAKTADIR"

Azerbaycan Anayasa Mahkemesi dönem başkanlığında TÜRK-AY kapsamındaki iş birliğinin daha da ileri bir noktaya taşınacağına olan inancını dile getiren Başkan Özkaya, şunları söyledi: “Küreselleşen dünyada, anayasa yargısı artık yalnızca ulusal sınırlarda değil, evrensel hukuk normları ve uluslararası yargı içtihatları ile şekillenmektedir. Bu nedenle farklı ülkelerin anayasa mahkemeleri ve yüksek yargı organları arasındaki iş birliği, hukukun üstünlüğünü güçlendirmek, bireysel hakları daha etkili korumak ve küresel çapta adaletin tesisi için kritik bir önem taşımaktadır. Sizlerin burada olması, anayasa yargısının müşterek sorunlarını birlikte tartışma ve tecrübelerimizi paylaşma fırsatı sunmuştur. Gerçekleştirdiğimiz TÜRK-AY I. Kongresi hem aramızda bilgi ve tecrübe paylaşımına hem de anayasa yargısında karşılaşılan küresel sorunlar karşısında ortak çözümler geliştirmeye yönelik verimli tartışmalara zemin hazırlayacaktır. Aynı zamanda TÜRK-AY üyesi mahkemelerin başkanları olarak bu kongre vesilesiyle oluşacak ortam yalnızca bugünü değil gelecekteki kurumsal ilişkilerimizi de destekleyerek aramızdaki dayanışma ve iş birliğini güçlendirmek adına önemli bir adım daha olacaktır.”

ÜYE ÜLKELERDEN ANAYASA YARGISI RAPORLARI SUNULDU

Kongrede, TÜRK-AY üyesi anayasa mahkemelerinin, Dünya Anayasa Yargısı Konferansı 6. Kongresi kapsamında hazırladığı ulusal raporlara ilişkin sunumlar gerçekleştirildi. Sunumların ardından da anayasa yargısı alanında ilişkilerin daha da derinleştirilmesi ve artırılmasına yönelik atılacak adımlar değerlendirildi. Ayrıca TÜRK-AY’ın anayasa yargısı alanında faaliyet gösteren diğer uluslararası kuruluşlarla iş birliğinin geliştirilmesi konusunda görüş alışverişinde bulunuldu.

KKTC’NİN GÖZLEMCİ ÜYELİK BAŞVURUSU GÜNDEME GELDİ

Daha sonra ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesinin gözlemci üyelik başvurusu gündeme geldi. Yapılan değerlendirme neticesinde KKTC Yüksek Mahkemesi TÜRK-AY’a gözlemci üye olarak kabul edildi. Programın sonunda TÜRK-AY I. Kongresi Bakü Bildirisi kabul edildi.

TÜRKİYE VE AZERBAYCAN ARASINDA YENİ İŞ BİRLİĞİ ANLAŞMASI

Öte yandan Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi ile Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi arasında süregelen güçlü iş birliğini daha da pekiştirmek, uluslararası ve bölgesel platformlarda yeni projeler geliştirmek amacıyla ikili iş birliği anlaşması imzalandı.