AYM, sahipsiz hayvanlar düzenlemesinin iptal istemini reddetti! Fiziksel saldırı vurgusu

Anayasa Mahkemesi, Resmi Gazete'nin 2 Ağustos'taki sayısında yayımlanarak yürürlüğe giren 7527 sayılı kanuna ilişkin CHP'nin iptal ve yürürlüğünün durdurulması istemini 7 Mayıs’ta görüşerek, kanunun iptali talebinin reddine karar verdi. Yüksek mahkeme o kararın gerekçesini açıkladı.

FİZİKSEL SALDIRI RİSKİ VURGUSU

Alınan kararın gerekçesinde şu ifadeler yer aldı:

“Anayasa'da hayvanların hak öznesi olarak kabul edildiğine dair açık bir düzenleme bulunmamakla birlikte bunların korunmalarına ve eziyet görmelerinin önlenmesine yönelik olarak Anayasa'da devlete pozitif yükümlülük öngörülmediği de söylenemez. Öte yandan insan sağlığına yönelik olarak hayvanlardan kaynaklanan risklere karşı koruyucu tedbirlerin alınması, bireylerin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkından da kaynaklanan bir zorunluluktur. Nitekim başıboş ve saldırgan hayvanların tamamen kontrolsüz kalmasının ve popülasyonlarındaki artışın korkuya sebep olma ve fiziksel saldırı riski nedeniyle kişinin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkı yönünden zarar doğurabileceği açıktır.”

ÖLDÜRME YA DA SAYILARINI AZALTMA ÖNLEMİ ALINABİLİR

Reddin gerekçesi ise şöyle açıklandı:

“Devletin Anayasa'dan kaynaklanan yükümlülüğünün bir yönünü, gerekli olması halinde belli şartlar altında hayvanlarla ilgili olarak her türlü tedbirin alınması zorunluluğu oluşturmaktadır. Ancak bu tedbirler için öngörülen şartlar ile tedbirlerin uygulanması sürecinde söz konusu hayvanların acı çekmemesini ya da asgari düzeyde acı verecek yöntemlere başvurulmasını sağlayacak güvencelerin oluşturulması gerekir.

Anayasanın 17. maddesinde güvence altına alınan yaşam hakkı ile kişinin maddi ve manevi varlığının korunması hakkı hayvanlardan gelebilecek risklere karşı önlem alınmasını zorunlu kılmaktadır. Evcil sokak hayvanlarının insanın sağlığı ve vücut bütünlüğüne yönelik olarak tehlike oluşturması halinde bu tehlikenin bertaraf edilmesi amacıyla hayvanların öldürülmesi ya da farklı yöntemlerle sayılarının azaltılması yolunda tedbirlerin alınması mümkündür.

Kuşkusuz kanun koyucunun insanın sağlığı ve vücut bütünlüğüne tehdit oluşturan durumları bertaraf etmek için başvuracağı araçların kapsamlı tespit etmede geniş bir takdir yetkisi bulunmaktadır. Kanun koyucunun bu husustaki tercihinin değerlendirilmesi anayasallık denetimi dışındadır. Dolayısıyla kanun koyucunun, yaşam hakkı ve kişinin maddi ve manevi varlığının korunması ve geliştirmesi hakkının öngördüğü koruyucu tedbirler alma yükümlülüğü kapsamında diğer yöntemlerin yetersiz olacağının anlaşıldığı durumlarda belli şartlar altında öldürme yöntemine de cevaz veren düzenlemeler yapması mümkündür.”

CHP İPTAL İÇİN BAŞVURMUŞTU

CHP, kanunda yer alan 17 maddeden 16'sının iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle 15 Ağustos 2024'te AYM'ye başvurmuştu. Başvuruda, iptali istenen maddelerin hayvan hakları, kamu yararı ve yaşam hakkına aykırı düzenlendiği savunulmuştu.

Öte yandan, AYM'nin Genel Kurul toplantısı sırasında, bazı sivil toplum kuruluşları ile barolar, yasanın iptal edilmesi yönünde eylem yapmıştı.