DAVA DÜŞMESİ NE DEMEK, NE ANLAMA GELİR? Hangi Durumda Dava Düşer?

Dava düşmesi yargılanmaya artık devam edilmeyeceğini gösteren bir durumdur. Bu tarz bir durumda sanığın beraat etmesi veya haklı bulunması gibi bir sonuç söz konusu değildir. Bununla birlikte hem ceza hem de hukuk davalarında düşme nedenleri birbirinden farklılık gösterir. İşte dava düşmesi hakkında daha fazla detay…

DAVA DÜŞMESİ NE DEMEK, NE ANLAMA GELİR?

Dava düşmesi, bir mahkeme dosyasının esas karara bağlanmadan sona ermesi anlamına geliyor. Davanın devam etmesini imkânsız kılan bir sebebin ortaya çıkmasıyla dava düşer.

Ancak burada sanığın beraat etmesi veya haklı çıkması gibi bir durum söz konusu değildir. Şartlar oluşmadığı için davanın devam etmesi imkansız hale gelmiştir.

HANGİ DURUMDA DAVA DÜŞER?

Suca bağlanmadan davanın düşmesine neden olan durumlar ceza davalarında ve hukuk davalarında farklıdır. Buna göre:

CEZA DAVALARINDA DAVA NEDEN DÜŞER?

Şikâyetin Geri Alınması: Şikâyete bağlı suçlar söz konusuysa (örneğin hakaret, tehdit, basit yaralama gibi), mağdur şikâyetinden vazgeçtiğinde dava düşer. Ancak şikâyete bağlı olmayan suçlarda, savcılık kamu davasını sürdürmeye devam eder.

Zamanaşımı:

Suçun işlenmesinden belli bir süre geçmişse ve dava bu süre içinde açılmazsa ya da karar verilmeden geçerse, dava zamanaşımından dolayı düşer.

Sanığın Ölmesi:

Ceza hukuku kişiseldir. Sanığın vefat etmesi durumunda kamu davası düşer.

Genel Af:

Devletin belli suçları kapsayan bir af kararı alması halinde ilgili davalar düşer.

Delil Yetersizliği / Takipsizlik:

Dava açılmış olsa da yeterli delil bulunamazsa veya savcılık dava açmaya değer görmezse süreç düşme kararıyla sona erebilir.

HUKUK DAVALARINDA DAVA NEDEN DÜŞER?

Davacının Davayı Takip Etmemesi (HMK m. 150): Davacı uzun süre duruşmalara katılmaz, dilekçe sunmazsa, mahkeme davayı düşürür.

Tarafların Sulh Olması:

Dava devam ederken taraflar anlaşırsa, mahkeme davanın düşmesine karar verir.

Dava Şartlarının Eksikliği:

Örneğin gerekli harçların yatırılmaması ya da delillerin sunulmaması gibi eksiklikler süre içinde tamamlanmazsa dava düşer.

Konusuz Kalma:

Dava açıldıktan sonra dava konusu halledilmişse (örneğin borç ödenmişse), mahkeme artık karar vermeye gerek olmadığına hükmeder.

DAVA DÜŞÜNCE NE OLUR?

Davanın düşmesinin nedeni geçici bir nedense (örneğin usul hatası), dava yeni bir dosya ile yeniden açılabilir. Ama zamanaşımı ya da şikâyet hakkının kaybı gibi nedenlerde bu mümkün değildir.

Sanık açısından dava düştüğünde beraat etmemiş olur, sadece yargılama sonlanmıştır. Davacı ise davasını takip etmediği için hakkını kaybedebilir.

Hukuki yararı olan taraflar, düşme kararına karşı istinaf veya temyiz yoluna başvurabilir.