Genel af yok ama… Yeni Yargı Paketi ile binlerce mahkum tahliye olabilir!
Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan kapsamlı ceza infaz reformu paketi gündemde. Genel af yerine getirilen düzenlemelerle, belirli kriterleri karşılayan binlerce mahkumun tahliye edilmesi hedefleniyor.
Meclis’e sunulan torba teklifle, ceza infaz sistemine yönelik değişiklikler hayata geçirilecek ve bu sayede şartları uyan mahkumlar daha önce tahliye edilebilecek. Yeni paket, cezaevlerindeki yoğunluğu azaltmayı ve infaz sistemini daha etkin hale getirmeyi amaçlıyor. İşte, 10. Yargı Paketi ile tahliye sürecine ilişkin detaylar…
YENİ PAKET NEYİ KAPSIYOR?
Adalet Bakanlığı’nın hazırladığı düzenleme paketi, genel af yerine “iyileştirici ve ıslah edici” tedbirleri ön plana çıkarıyor. Teklifte; denetimli serbestlik, elektronik kelepçe uygulaması, ceza indirimi ve infaz erteleme gibi başlıklar yer alıyor. Ayrıca, pandemi döneminde tutuklu kalan ancak duruşma tarihleri ertelenen sanıklarla ilgili adil çözüm önerileri sunuluyor.
CEZA İNFAZ SİSTEMİNDE DEĞİŞİKLİKLER
Pakette öne çıkan en önemli madde, ceza infaz kurullarının genişletilmesi ve yetkilerinin artırılması. Kurullar; suçun niteliği, mahkumun cezaevindeki tutumu, sicil durumu ve kalan ceza süresine göre yeni düzenlemeler uygulayacak. Böylece; infaz süresi bitmemiş mahkumlar para cezasına çevrilebilecek veya denetimli serbestlikten faydalanabilecek.
TAHLİYE SÜREÇLERİ NASIL İŞLEYECEK?
Teklife göre, cezaevlerinde kalan mahkumlar; disiplin durumu, iş ve eğitim programlarına katılımı, suça itibar eden raporları gibi kriterlere göre puanlanacak. Belirli puanı toplayan tutuklular, cezaevinden erken çıkma hakkı elde edecek. Uzmanlar, bu sistemin yaklaşık 50 bin mahkum için tahliye şansı yaratacağını belirtiyor.
ESGİNİN HUKUKİ BOYUTU VE UYGULAMA TAKVİMİ
Meclis Adalet Komisyonu’ndan geçen düzenleme, ardından TBMM Genel Kurulu’nda görüşülecek. Kabul edilirse, Resmî Gazete’de yayımlanmasının ardından 30 gün içinde yürürlüğe girecek. Ceza infaz koruma kurulları, 1 Temmuz’dan itibaren yeni düzenlemeleri uygulamaya başlayacak.
MAHKUMLARIN YOĞUNLUK SORUNUNA ÇÖZÜM
Ceza infaz kurumlarındaki doluluk oranı, hâlihazırda yüzde 110’u aşıyor. Yeni paketle birlikte, yoğunluğun en az yüzde 25 azalması bekleniyor. Bakanlık yetkilileri; hem bütçeden tasarruf edilmesi hem de hak ihlallerinin önüne geçilmesi için bu paketin kritik olduğunu vurguluyor.
MUHALEFET VE SİVİL TOPLUM TEPKİLERİ
Muhalefet partileri, düzenlemeyi “genel afetin piyonu” olarak nitelendirirken, insan hakları örgütleri olumlu yaklaşıyor. Barolar Birliği Başkanı, “Bu paket, cezaevlerinde rehabilitasyonu teşvik eden bir adım. Ancak koşulların şeffaf işletilmesi şart” dedi. CHP Grup Başkanvekili ise, infaz indirimi konusundaki kriterlerin daha net tanımlanması gerektiğini belirtti.
GEÇMİŞ DÖNEM DÜZENLEMELERİNDEN FARKI NE?
2000’li yıllarda da benzer infaz düzenlemeleri yapılmış, ancak tahliye oranları beklentilerin altında kalmıştı. Yeni pakette; elektronik kelepçe uygulaması yaygınlaştırılıyor, bu sayede kontrolsüz tahliyelerin önüne geçilmesi amaçlanıyor. Hukukçular, bu sefer daha katı ölçütlerin belirlendiğine dikkat çekiyor.