MUTLAK BUTLAN NEDİR? Hangi durumlar mutlak butlan kapsamına girer?
Mutlak butlan terimi günlük hayatın yanı sıra zaman zaman sosyal medyada da insanların karşısına çıkıyor. Ancak pek çok kişi hukuk alanına dahil olan bu terim hakkında detaylı bir bilgiye sahip değil. Kapsamı ise çok bilinmiyor. Bu çerçevede “Mutlak butlan nedir?” ve “Hangi durumlar mutlak butlan kapsamına girer?” sorularının yanıtlarını bir araya getirdik…

Hukuki bir terim olan mutlak butlan kimi zaman geçerliliği bulunmayan konular için kullanılabiliyor. Ancak bu terim çok fazla bilinmese de yasal anlamda büyük bir yer kaplıyor. İşte “Mutlak Butlan” hakkında bilinmesi gerekenler…
MUTLAK BUTLAN NEDİR?
Mutlak butlan halk arasında sık rastlanılmasa da hukuk alanında iyi bilenen, sınırları keskin bir şekilde çizilmiş bir durumdur. Kısaca özetlemek gerekirse Mutlak butlan, bir hukuki işlemin kanuna açıkça aykırı olması nedeniyle baştan itibaren geçersiz sayılmasıdır.
Öyle ki bu geçersizlik, mahkeme kararı olmadan da ileri sürülebilir. Taraflar kabul etse bile bu işlemin geçerli hale gelmesi mümkün değildir. Yani hukuk dünyasında yok hükmündedir; sanki hiç yapılmamış gibi değerlendirilir.
HANGİ DURUMLAR MUTLAK BUTLAN KAPSAMINDADIR?
Hukuka ve Ahlaka Aykırı Sözleşmeler:
Örneğin bir suç işlenmesi karşılığında para verilmesini konu alan bir sözleşme yapılırsa bu işlem hukuka ve ahlaka aykırıdır ve geçersizdir.
(Yani mesela biri, "şunu döversen sana şu kadar para veririm" derse ve karşı taraf bunu kabul ederse, bu sözleşme asla geçerli olmaz.)
İmkânsız Konulu Sözleşmeler:
Gerçekleşmesi objektif olarak imkânsız bir iş için yapılan sözleşmeler de baştan geçersizdir.
(Mesela Mars’a tatile götürme vaadiyle yapılan bir sözleşme...)
Konusu Belirsiz Olan Sözleşmeler:
Sözleşmede neyin yapıldığı, kime ne verildiği belli değilse, bu durum da mutlak butlana yol açar.
(“Bir şey yaparsın ben sana bir gün bir şey veririm” gibi şeyler... Ne o bir şey, ne zaman, belli değildir)
Taraflardan Birinin Tam Ehliyetsiz Olması:
Ayırt etme gücü olmayan, yani akıl sağlığı yerinde olmayan ya da küçük yaşta olan bir kişinin yaptığı sözleşmeler de geçersizdir.
(Çocukların veya ağır akıl hastalarının imzaladığı sözleşmeler bu kapsama girer.)
Kanunen Yasak Olan İşlemler:
Kanun açıkça bir şeyi yasaklamışsa ve buna rağmen bu konuda işlem yapılmışsa, o işlem mutlak butlanla sakattır.
(Örneğin, satılması yasak olan bir malın devri için yapılan sözleşme gibi.)