Zekat kimlere verilir? Zekat vermenin zamanı var mı?

İslam camiasının yakından takip ettiği konulardan olan zekat vermek Ramazan ayında merak edilmeye başlandı. Zekat vermekle ilgili konuları araştırılıyor. Peki, Zekat nedir, ne zaman verilir? Zekat vermenin bir zamanı var mıdır?

ZEKAT NEDİR, NE ZAMAN VERİLİR?
Belirli bir malın bir kısmının Allah rızası için dinen zekât alabilecek durumdaki muayyen kişilere verilmesi demektir. Mali ibadetlerden biri olan zekât, İslam’ın beş temel esasından olup, hicretin ikinci yılında Medine’de farz kılınmıştır. Zekât senenin herhangi bir zamanında verilebiliyor. Oruç ve hac ibadetlerinde olduğu gibi nisap (asgari zenginlik ölçüsü) miktarı malın üzerinden bir sene geçmiş olması konusunda da kamerî ay hesabı uygulanır. Farz olduğu andan itibaren verilmesi gerekir. Bunun için belli bir kamerî ayı veya Ramazan’ı beklemeye gerek yoktur. Zekât vermekle yükümlü olanların, yükümlü oldukları andan itibaren en kısa zamanda zekâtlarını vermeleri gerekir. Çünkü zekât bir kulluk borcudur.

ZEKAT NASIL HESAPLANIR?
Zekat yılı içerisinde ödenecek olan borçlar çıkıldıktan sonra kira gelirleri, diğer gelirlerle birlikte nisap miktarına (80,18 gr. altın veya değeri) ulaşır ve üzerinden bir kameri yıl geçerse kırkta bir (% 2,5) oranında zekatının verilmesi gerekir. Kişi, zekata tabi olan malını hesaplayarak kırkta birini (yüzde 2.5) ihtiyaç sahibi olan kişiye verir. İsteyen kişi kırkta birinin üzerinde de zekat verebilir.

ZEKAT VERMEK İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR NELER?
Zekat, dinen zenginlik ölçüsü kabul edilen miktarda mala sahip olan kimselerin Allah rızası için belirli kişilere vermesi gereken belli miktarı ifade eder. Nisap, zekâtla yükümlü olmak için esas alınan zenginlik ölçüsüdür. Bu ölçü, altında 20 miskal (80.18 gr), devede 5, sığırda 30, koyun ve keçide 40 adettir. Zekat yılı içerisinde ödenecek olan borçlar çıkıldıktan sonra kira gelirleri, diğer gelirlerle birlikte nisap miktarına (80,18 gr. altın veya değeri) ulaşır ve üzerinden bir kameri yıl geçerse kırkta bir (% 2,5) oranında zekatının verilmesi gerekir.

KİMLERE ZEKAT VERİLMEZ?
Hanefîler'e göre aşağıda sayılanlara zekât ve fitre verilmez:

a) Ana, baba, büyük anne ve büyük babalara,

b) Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,

c) Eşine,

d) Müslüman olmayanlara,

e) Zengine yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye,

f) Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa (Merğinânî, el-Hidâye, 2/223-228).